Hoạt động 1: Cho học sinh đọc kỹ đề bài, tìm hiểu đề: Khi đọc đề bài, cần phải xác định rõ đối tượng được yêu cầu trong đề. Nếu đề bài yêu cầu viết về một người bạn thân quen nhất hãy nghĩ kỹ xem những người nào là những người bạn thân quen nhất.
Nhất định đó phải là người bạn thường gặp và rất hiểu về họ, tốt nhất là nên viết về người ở xung quanh bạn. Hãy nghĩ xem ấn tượng sâu sắc nhất mà người đó đã để lại cho bạn là gì. Hãy thử nhớ lại những kỷ niệm mà bạn đã có với người đó và thử dùng vài “từ ngữ then chốt” để khái quát về họ.
Sau đó, kết nối những từ then chốt lại với nhau; xem thử như: kỷ niệm nào là cần viết chi tiết, kỷ niệm nào cần viết sơ lược; xác định mạch tư duy của bài văn.
Hoạt động 2: Vẽ sơ đồ đồ tư duy theo mạch tư duy. Ví dụ: Nếu chọn viết về lớp trưởng của bạn, bạn phải miêu tả vài đặc điểm của bạn lớp trưởng đó như: Xinh đẹp, nghiêm khắc, nhiệt tình… lập sơ đồ tư duy. Giáo viên có thể cho học sinh lập sơ đồ tư duy theo nhóm hay cá nhân với các gợi ý.
Hoạt động 3: Báo cáo, thuyết minh về sơ đồ tư duy. Cho một vài học sinh hoặc đại diện của các nhóm học sinh lên báo cáo, thuyết minh về sơ đồ tư duy mà nhóm mình đã thiết lập.
Qua hoạt động này vừa biết rõ việc hiểu kiến thức của các em, vừa là một cách rèn cho các em khả năng thuyết trình trước đông người, giúp các em tự tin hơn, mạnh dạn hơn, đây cũng là một trong những điểm cần rèn luyện của học sinh hiện nay.
Hoạt động 4: Thảo luận, chỉnh sửa, hoàn thiện sơ đồ tư duy. Tổ chức cho học sinh thảo luận, bổ sung, chỉnh sửa để hoàn thiện sơ đồ tư duy về kiến thức cần đạt của một bài văn. Giáo viên sẽ là người cố vấn, là trọng tài giúp học sinh hoàn chỉnh sơ đồ tư duy, từ đó dẫn dắt đến kiến thức trọng tâm của bài học.
Hoạt động 5: Củng cố kiến thức bằng sơ đồ tư duy. Nhìn vào sơ đồ tư duy, học sinh lần lượt trình bày các phần, từ mở bài đến kết luận, nêu tình cảm của mình.
Hoạt động 6: Dựa trên bản đồ tư duy, viết thành bài văn hoàn chỉnh.
Sưu tầm: "Phát triển năng lực xây dựng bài giảng môn Tập làm văn của giáo viên tiểu học theo phương pháp dạy học bằng sơ đồ tư duy"